วิชาองค์ประกอบศิลป์สำหรับงานคอมพิวเตอร์

บทที่ 3 กระบวนการสร้างสรรค์งานทัศนศิลป์

               กระบวนการสร้างงานออกแบบ

           1. ประวัติความเป็นมาของการออกแบบ

               มนุษย์รู้จากการออกแบบมาช้านานแล้ว  จากหลักฐานที่นักโบราณคดีขุดค้นพบปรากฏเป็นที่ยืนยันได้ว่า  มนุษย์สามารถออกแบบสิ่งของเครื่องใช้มานานกว่า 6,000 ปีรู้จากใช้ความคิดสร้างสรรค์ออกแบบลวดลายบนภาชนะ  เช่น ลวดลายบนเครื่องปั้นดินเผาบ้านเชียง  จังหวัดอุดรธานี

               1.1 ความหมายของการออกแบบ

                     การออกแบบ(design)คือการสร้างสรรค์สิ่งใหม่หรือการปรับปรุงดัดแปลงสิ่งเก่าให้มีรูปแบบแปลกใหม่ยิ่งขึ้นโดยใช้กระบวนการทางศิลปะในการวางแผนก่อนลงมือปฎิบัติ  เลือกวัสดุโครงสร้างและวิธีการที่เหมาะสมตลอดจนคำนึงถึงความงาม  และประโยชน์ใช้สอยในชีวิตประจำวัน

               1.2 ลักษณะของการออกแบบ

                     การออกแบบที่ดี  ต้องมีลักษณะที่สื่อความหมายได้ง่ายตรงตามวัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้  มีความประณีต  สวยงาม  มีคุณค่าทางด้านประโยชน์ใช้สอยเป็นสำคัญ  และจะต้องคำนึงถึงการเลือกใช้วัสดุอุปกรณ์  วิธีการ  กระบวนการอย่างเหมาะสมอีกด้วย

                1.3 ประเภทของการออกแบบ

                      การออกแบบมีหลายประเภท  ซึ่งแต่ละประเภทจะมีลักษณะและคุณค่าทางด้านความงามและประโยชน์ใช้สอยที่แตกต่างกันออกไปดังนี้

                     การออกแบบตกแต่ง คือ  เพื่อปรับปรุงตกแต่งสภาพแวดล้อมและชีวิตความเป็นอยู่ของคนเราโดยมุ่งประโยชน์ใช้สอยและความงามเป็นหลัก   การออกแบบตกแต่งที่จำเป็นต่อชีวิตประจำวันดังกล่าว  ได้แก่  การออกแบบตกแต่งภายในและการออกแบบตกแต่งภายนอก

                     การตกแต่งภายใน คือ  การสร้างสภาพแวดล้อมภายในอาคารที่เกี่ยวข้องกับการเป็นอยู่ในชีวิตประจำวันของมนุษย์ให้เกิดความสะดวกสบายในด้านประโยชน์ใช้สอยและความงาม  โดยอาศัยเหตุผลทางพฤติกรรมและข้อมูลต่างๆของมนุษย์เป็นหลัก

                      การออกแบบภาพนอก คือ  การสร้างสภาพแวดล้อมภายนอกอาคารที่เกี่ยวข้องกับการเป็นอยู่ในชีวิตประจำวันของมนุษย์ให้เกิดความสะดวกสบายในด้านประโยชน์ใช้สอยและความงามในรูปแบบ  โดยอาศัยเหตุผลทางพฤติกรรมและข้อมูลต่างๆของมนุษย์เป็นหลัก

         2. การออกแบบพาณิชยศิลป์

              การออกแบบพาณิชยศิลป์  คือ  การออกแบบที่เกี่ยวกับธุรกิจการค้า  การโฆษณา   ประชาส้มพันธ์สู่กลุ่มเป้าหมาย  คือ  ผู้บริโภค   เพื่อให้ผู้บริโภคได้รู้จากสินค้าที่มาอยู่ในท้องตลาดจะได้เลือกบริโภคอย่างเหมาะสมกับสภาพเศรษฐกิจของแต่ละบุคคล

              การออกแบบผลิตภัณฑ์ คือ การออกแบบสิ่งของ  เครื่องใช้ต่างๆ  ภายในครัวเรือน  ภายในสำนักงานที่มีความสำคัญต่อความเป็นอยู่ในชีวิต ประจำวันของมนุษย์โดยคำนึงถึงความทันสมัย ความสวยงามและประโยชน์ใช้สอยเป็นหลัก

              การออกแบบนิเทศศิลป์ คือ การออกแบบติดต่อสื่อสาร  สื่อความหมาย  ความเข้าใจทางสายตาเป็นการส่งข้อมูลข่าวสารจากบุคคลกลุ่มหนึ่ง  ไปยังบุคคลอีกกลุ่มหนึ่งทั้งทางการเขียน  การแสดงด้วยท่าทางจนกระทั่งการใช้สื่อต่างๆ

การสร้างสรรค์งานจิตรกรรม

            จิตรกรรม เป็นผลงานทัศนศิลป์แขนงหนึ่ง ที่เกี่ยวข้องสัมพันธุ์กับการวาดเขียนและระบายสี มีลักษณะทั่วไปเป็นผลงานบนแผ่นพื้น 2 มิติ แต่ใช้กระบวนการเพื่อสร้างภาพลวงตาให้เกิดเป็น 3 มิติ โดยใช้สีชนิดต่างๆ เช่น สีน้ำ สีน้ำมัน สีฝุ่น ฯลฯ เป็นสื่อกลางในการแสดงออกถึงเจตนาในการสร้างสรรค์

โดยทั่วไปแล้ว จิตรกรรมมีหลายเรื่องราวที่ศิลปินนิยมนำมาสร้างสรรค์ ได้แก่      

1. จิตรกรรมประเภทหุ่นนิ่ง (Still Life)
2. จิตรกรรมประเภทภาพทิวทัศน์ (Landscape)
3. จิตรกรรมประเภทภาพคน (Portrait)
4. จิตกรรมประเภทภาพสัตว์ (Animals)
5. จิตรกรรมประเภทเรื่องราวจากศาสนา ประวัติศาสตร์ และวรรณคดี (Religion , History and Literature)

        

           ประเภทของจิตรกรรม

           จำแนกได้ตามลักษณะผลงานที่สิ้นสุด และ วัสดุอุปกรณ์การสร้างสรรค์เป็น 2 ประเภท คือ ภาพวาด และ ภาพเขียน

           1. จิตรกรรมภาพวาด (Drawing) เรียกเป็นศัพท์ทัศนศิลป์ภาษาไทยได้หลายคำ คือ ภาพวาดเขียน ภาพวาดเส้น หรือบางท่านอาจเรียกด้วยคำทับศัพท์ว่า ดรอวิ้ง(Drawing) ก็มี ปัจจุบันได้มีการนำอุปกรณ์ และเทคโนโลยีที่ใช้ในการเขียนภาพและวาดภาพ ที่ก้าวหน้าและทันสมัยมากมาใช้ ผู้เขียนภาพจึงจึงอาจจะใช้อุปกรณ์ต่างๆมาใช้ในการเขียนภาพ ภาพวาดในสื่อสิ่งพิมพ์ สามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท คือ

          1.1 ภาพวาดลายเส้น

รูปที่ 3.1 ภาพวาดลายเส้น

           1.2 การ์ตูน

รุปที่ 3.2 ภาพการ์ตูน

                                          

           2. จิตรกรรมภาพเขียน (Painting) ภาพเขียนเป็นการสร้างงาน 2 มิติบนพื้นระนาบด้วยสีหลายสีซึ่งมักจะต้องมีสื่อตัวกลางระหว่างวัสดุกับอุปกรณ์ที่ใช้เขียนอีก ซึ่งกลวิธีเขียนที่สำคัญ คือ

   1. การเขียนภาพสีน้ำ (Colour Painting)

   2. การเขียนภาพสีน้ำมัน (Oil Painting)

   3. การเขียนภาพสีอะคริลิค (Acrylic Painting)

   4. การเขียนจิตรกรรมฝาผนัง (Fresco Painting)

   5. จิตรกรรมแผง(Panel Painting)

รูปที่ 3.3 ภาพโมนาลิซ่า

           ลักษณะของภาพจิตรกรรม งานจิตรกรรมที่นิยมสร้างสรรค์ขึ้นมีหลายลักษณะดังนี้ คือ

           1. ภาพหุ่นนิ่ง (Sill life) เป็นภาพวาดเกี่ยวกับสิ่งของเครื่องใช้ หรือ วัสดุต่าง ๆ ที่ไม่มีการ เคลื่อนไหว เป็นสิ่งที่อยู่กับที่

รูปที่ 3.4 ภาพหุ่นนิ่ง

          2. ภาพคนทั่วไป แบ่งได้ 2 ชนิด

               2.1 ภาพคน (Figure) เป็นที่แสดงกิริยาท่าทางต่างๆของมนุษย์โดยไม่เน้นแสดงความเหมือนของใบหน้า

              2.2 ภาพคนเหมือน (Potrait) เป็นภาพที่แสดงความเหมือนของใบหน้าคนใดคนหนึ่ง

รูปที่ 3.5 ภาพคนทั่วไป

         3. ภาพทิวทัศน์ (Landscape) เป็นภาพที่แสดงความงามหรือความประทับใจในความงามของธรรมชาติหรือสิ่งแวดล้อมของศิลปินผู้วาดภาพทิวทัศน์ลักษณะต่างๆได้อีก คือ

  3.1 ภาพทิวทัศน์ผืนน้ำหรือทะเล 

  3.2 ภาพทิวทัศน์พื้นดิน 

  3.3 ภาพทิวทัศน์ของชุมชนหรือเมือง

รูปที่ 3.6 ภาพทิวทัศน์

            4. ภาพประกอบเรื่อง (IIIustation) เป็นภาพที่เขียนขึ้นเพื่อบอกเล่าเรื่องราวหรือถ่ายทอดเหตุการณ์ต่างๆให้ผู้อื่นได้รับรู้ โดยอาจเป็นทั้งภาพหรือประกอบเรื่องในหนังสือพระคัมภีร์หรือเขียนบนฝาผนัง อาคาร สถาปัตยกรรมต่าง ๆ และรวมถึงภาพโฆษณาต่าง ๆ ด้วย

รูปที่ 3.7 ภาพประกอบเรื่อง

            5. ภาพองค์ประกอบ (Composition) เป็นภาพที่แสดงความสัมพันธ์ขององค์ประกอบของศิลปะและลักษณะในการจัดองค์ประกอบเพื่อให้เกิดความรู้สึกต่าง ๆ โดยอาจไม่เน้นแสดงเนื้อหาเรื่องราวที่มาจากความประทับใจโดยไม่ยึดติดกับความเป็นจริงตามธรรมชาติ

รูปที่ 3.8 ภาพองค์ประกอบ

             6. ภาพลวดลายตกแต่ง (Decorative Painting) เป็นภาพวาดลวดลายประกอบเพื่อตกแต่งสิ่งต่างๆ ให้เกิดความสวยงามขึ้น เช่น การวาดลวดลายประดับอาคาร เป็นต้น

รูปที่ 3.9 ภาพลวดลายตกแต่ง

การสร้างสรรค์งานจิตรกรรมสีน้ำ

            การสร้างสรรค์งานจิตรกรรมสีน้ำจะต้องมีขั้นตอนและอุปกรณ์ที่ใช้สร้างสรรค์งานจิตกรรม เครื่องมือและวัสดุอุปกรณ์ในการสร้างสรรค์จิตกรรมสีน้ำ ประกอบด้วย

            1. ดินสอ

รูปที่ 3.10 ดินสอน้ำ

วิธีใช้และเก็บรักษา ใช้ในการร่างภาพต่างๆเมื่อใช้เสร็จแล้วให้นำเก็บใส่กล่อง

              2. ยางลบ

รูปที่ 3.11 ยางลบ

วิธีใช้และเก็บรักษา ใช้ลบดินสอเมื่อใช้เสร็จแล้วทำความสะอาดโยการใช้นิ้วถูสิ่งสกปรกออกแล้วเก็บใส่กล่อง

          

             3. กระดาษวาดเขียน

รูปที่ 3.12 สมุดวาดเขียน

วิธีใช้และเก็บรักษา ใช้เป็นพื้นรองรับภาพที่วาดและทำงานศิลปะอื่นๆ ไม่ควรเก็บด้วยการหัก พับ หรืองอ

           4. จานสี

รูปที่ 3.13 จานสี

วิธีใช้และเก็บรักษา ใช้แบ่งสีออกหลอด ล้างทำความสะอาดแล้วเช็ดให้แห้ง

  

              5. พู่กัน

รูปที่ 3.14 พู่กัน

วิธีใช้และเก็บรักษา ใช้ระบายสีโปสเตอร์ ล้างน้ำให้สะอาดแล้วลูบให้เรียวแหลม ทิ้งไว้ให้แห้งแล้วเก็บใส่กล่องเพื่อไม่ให้บิดงอ

            6. สีดินสอ(สีไม้)

รูปที่ 3.1 สีดินสอ (สีไม้)

วิธีใช้และเก็บรักษา ใช้ระบายสี เมื่อใช้เสร็จให้เก็บใส่กล่อง

           7. สีน้ำ

รูปที่ 3.16 สีน้ำ

 วิธีใช้และเก็บรักษา ใช้ระบายสี บีบออกแล้วผสมน้ำ เสร็จแล้วให้ปิดฝาจนแน่นแล้วเก็บใส่กล่อง

           8. สีโปสเตอร์

รูปที่ 3.17 สีโปสเตอร์

วิธีใช้และรักษา ใช้ระบายสี  ถ้าใช้เสร็จแล้วให้ปิดฝาจนสนิทก่อนนำไปเก็บเพื่อป้องกันสีแห้ง

  9. ฟองน้ำ (Sponge) เป็นส่วนช่วยในการทาน้ำบนกระดาษที่ได้ผลเร็ว

รูปที่ 3.18 ฟองน้ำ

             10. ผ้าเช็ดพู่กัน (Clothes)

รูปที่ 3.19 ผ้าเช็ดพู่กัน

            11. ภาชนะใส่น้ำ (Vessed)

รูปที่ 3.20 ภาชนะใส่น้ำ

           12. กระดาษสเกตช์และตัวหนีบ(Board and Clip) กระดาษสเกตช์จะด้วยไม้อัดแผ่นเรียบหรือกระดาษหนาแข็ง

รูปที่ 3.21 กระดานสเกตซ์และตัวหนีบ

            13. ขาตั้งเขียนภาพและเก้าอี้นั่ง (Easel and Chari)

รูปที่ 3.22 ขาตั้งเขียนภาพและเก้าอี้

             สารละลายประกอบวาดภาพสีน้ำ

             โดยปกติสารละลายที่ใช้ในการละลายสีน้ำ คือน้ำสะอาด แต่ถ้าต้องการความพิเศษในการระบาย จะต้องใช้สารชนิดอื่นๆได้แก่

1. Gumarabic ใช้ผสมสารป้องกันการกระจายของเนื้อสีเมื่อต้องการระบายสีแบบเปียกซ้อนเปียก 

2. Watercolour Gel ใช้ผสมเพื่อช่วยให้เนื้อสีหนา          

3. Wetting Agent เป็นสารที่ใช้ผสมเพื่อลดความตึงของพื้นผิวและช่วยผิวซับน้ำได้ดี          

4. Glycerine ให้หยดบนสีในจานสีเพื่อป้องกันสีแตกแห้ง 

5. Varnishing เป็นสารละลายที่ใช้เคลือบผิวหน้าหลังจากวาดเสร็จและแห้งดีแล้ว         

6. Masking Fluid น้ำยาทากันน้ำ

การร่างภาพ การร่างภาพ

ก่อนลงมือร่างภาพต้องคำนึงถึงเรื่องหลักเกณฑ์ขององค์ประกอบศิลป์ คือ

 1. จุดสนใจ คือ สิ่งที่กำหนดให้เป็นส่วนสำคัญ ซึ่งเป็นจุดสนใจที่ผู้ชมเห็นเป็นสิ่งแรกเมื่อมองภาพ 

 2. ความสมดุล (Balance) คือ ความพอดี ความลงตัวในภาพ

 3. เอกภาพ (Unity) คือ ความเป็นหนึ่งเดียวใน

เทคนิคการใช้สีน้ำ

1. วิธีเปียกซ้อนเปียก คือ สีจะชุ่มน้ำทั้งภาพ ใช้น้ำทากระดาษให้เปียกชุ่มแล้วจึงลงสี 

2. วิธีการซ้อนแห้ง คือ สีบนกระดาษไม่ชุ่มน้ำ 

3. วิธีการแปรงแห้ง คือ การเขียนด้วยแปรงแห้งคือการผสมสีพอกับน้ำพอหมาดๆ

การสร้างสรรค์งานประติมากรรม 

          ประติมากรรม

          เป็นผลงานศิลปะแบบหนึ่งซึ่งมนุษย์สร้างสรรค์ขึ้นด้วยความรู้สึกประทับใจ บันดาลใจในธรรมชาติ โดยมีนัยศิลปะเป็นสำคัญ ซึ่งเป็นรูปทรง 3 มิติกินระวางเนื้อในอากาศ

          ประเภทงานประติมากรรม

          ประติมากรรมแบ่งได้ 3 ประเภท ดังนี้

          1. ประเภทนูนต่ำ สร้างข้นเพื่อตอบสนองความคิดทางด้านความงามในการประดับตกแต่งอาคารทางสถาปัตยกรรมเพื่อการสร้างศิลปะรับใช้ศาสนาและสังคมมนุษย์เป็นส่วนใหญ่ต่อมาก็สร้างศิลปะเกิดขึ้น

          2. ประเภทนูนสูง คือ จะมีรูปทรงและมวลผลปริมาตรความนูนสูงขึ้นมาจากฐานรองรับที่เป็นพื้นหลังภาพตั้งแต่ครึ่งหน้าของรูปจริงขึ้นไป

          3. ประเภทลอยตัว สามารถมองเห็นได้รอบด้าน

          ลักษณะงานประติมากรรม

          เป็นผลงานที่สร้างขึ้นตามชนิดของวัสดุที่มีอยู่หลากหลายทั้งในธรรมชาติและวัสดุจากการประดิษฐ์คิดค้นขึ้น แบ่งออกเป็น 4 ลักษณะ

          1. การปั้น โดยการใช้วัสดุที่มีเนื้ออ่อน เช่น ดินเหนียว ดินน้ำมัน

          2. การแกะสลัก โดยใช้วัสดุเนื้อแข็ง เช่น ไม้ หิน งาช้าง

          3. การหล่อ เพื่อให้ได้ผลงานคงทน และเพิ่มจำนวนชิ้นงานตามความต้องการ 

          4. การประกอบขึ้นรูป คือการสร้างรูปแบบ 3 มิติ

การสร้างสรรค์งานภาพพิมพ์

        ภาพพิมพ์ คือ ร่องรอยที่ทำให้เกิดขึ้นโดยการพิมพ์ จะต้องกระทำบนวัตถุอันหนึ่งก่อนแล้วจึงกดทับรอยบนวัสดุอีกอันหนึ่งแบ่งออกตามกระบวนการสร้างสรรค์ได้ 4 ประเภทใหญ่ ๆ ดังนี้

          1. กรรมวิธีพิมพ์จากส่วนนูน คือ การสร้างงานภาพพิมพ์ด้วยกรรมวิธีสร้างแม่พิมพ์โยนำวัสดุที่มีเนื้อแข็งพอสมควรและแกะส่วนที่ไม่ต้องการออก 

          2. กรรมวิธีพิมพ์จากส่วนร่องลึก คือ สร้างด้วยแผ่นทองแดง เหล็ก หรือ สังกะลีด้วยวิธีการขูดพื้นผิวออกบางส่วน 

          3. กรรมวิธีพิมพ์จากส่วนผิวพื้น คือ การสร้างบนพื้นราบ ผิวหน้าเรียบเสมอกัน 

          4. กรรมวิธีพิมพ์ผ่าวช่องฉลุ คือ การพิมพ์ผ่านช่องว่างที่สร้างสรรค์ไว้ เช่น การอัด ภาพถ่าย 

          

คุณค่าของทัศนศิลป์

รูปที่ 3.23 คุณค่าของทัศนศิลป์

           ในการชื่นชมผลงานทัศนศิลป์ อันได้แก่ จิตรกรรม ประติมากรรม และสถาปัตยกรรมมักพิจารณาจาคติ ความเชื่อ และประโยชน์ประโยชน์ใช้สอยหรือที่เรียกว่า คุณค่าทางศิลปะซึ่งแบ่งออกเป็น 2 ประการ คือ

          1. คุณค่าทางเรื่องราว

          2. คุณค่าทางรูปทรง

          คุณค่าทางเรื่องราว

          หมายถึง คติความเชื่อและความหมายที่แฝงอยู่ในผลงานศิลปะเป็นการบอกเล่าเนื้อหาและสาระสำคัญที่ผู้สร้างศิลปะต้องถ่ายทอดและบอกกล่าว รวมถึงประวัติศาสตร์

          คุณค่าทางเรื่องราวทางทัศนศิลป์ที่ทำกันประมวลผลได้ดังนี้

• เรื่องราวเกี่ยวกับความเชื่อถือ
• เรื่องราวเกี่ยวกับศาสนา
• เรื่องราวเกี่ยวกับประวัติศาสตร์
• เรื่องราวเกี่ยวกับการเมือง
• เรื่องราวเกี่ยววรรณคดี

           คุณค่าทางรูปทรง

          หมายถึง เกณฑ์ความงดงามที่มีอยู่ในศิลปะ ซึ่งสามารถรับรู้และยอมรับกันโดยทั่วไปเป็นการประสานกันขององค์ประกอบทางความงามที่สามารถรับรู้ได้ด้วยตาทีผู้สร้างงานศิลปะจินตนาการออกแบบขึ้นด้วยความชำนาน

          ส่วนประกอบที่ทำให้เกิดความงามของทัศนศิลป์มี 6 ประการ คือ

          1. เส้น                                         2. รูปทรง

          3. จังหวะและช่องไฟ                  4. น้ำหนัก

          5. สี                                              6. พื้นผิว

          รูปแบบการแสดงออกทัศนศิลป์

          แบ่งโดยรวมได้ 3 ลักษณะคือ

          1. รูปแบเหมือนจริง

          2. รูปแบบลดตัดทอนหรือกึ่งนามธรรม

          3. รูปแบนามธรรม

           รูปแบบเหมือนจริง จะถ่ายทอดตามลักษณะเหมือนจริงตามที่ตามองเห็น

รูปที่ 3.24 รูปแบบเหมือนจริง

               รูปแบบลดตัดทอนหรือกึ่งนามธรรม จะถ่ายทอดสิ่งที่มองเห็นโดยลดตัดทอนให้เหลือไว้แต่สิ่งสำคัญที่ต้องการเน้นโดยยังเหลือเค้าโครงเดิมไว้บางส่วน

รูปที่ 3.25 รูปแบบลดตัดทอนหรือกึ่งนามธรรม

          รูปแบบนามธรรม ไม่แสดงเรื่องราว แต่จะทำให้ความสำคัญกับอารมณ์ความรู้สึกที่ผู้ดูมีต่อผลงาน

รูปที่ 3.26 รูปแบบนามธรรม

สีกับการสร้างสรรค์งานทัศนศิลป์

          วัสดุอุปกรณ์ที่มีอยู่ใช้อย่างไรย่อมเป็นส่วนหนึ่งของการร้างความสำเร็จในการทำงาน เช่นเดียวกันกับการสร้างสรรค์งานศิลปะ เราจำเป็นต้องรู้เรื่องคุณสมบัติของสื่อวัตถุอุปกรณ์ สีที่ใช้ในการทำงานทัศนศิลป์ที่เรารู้จักกันดีแบ่งเป็น 2 ประเภท สีชนิดแห้ง ได้แก่ ดินสอสี สีเทียน สีชอล์กและสีชนิดเปียกได้แก่ สีน้ำ สีโปสเตอร์ สีน้ำมัน สีแต่ละชนิดจะมีเทคนิคและวิธีการใช้ที่เหมาะสมกับงานทัศนศิลป์แตกต่างกัน ดังนี้

          สีชนิดแห้ง

          ดินสอสี Crayon

          ดินสอสี เป็นสีผงละเอียดผสมกับขี้ผึ้งหรือไขสัตว์ ดินสอสี   นำมาอัดให้เป็นแท่งอยู่ในลักษณะของดินสอ เพื่อให้เหมาะสำหรับเด็ก ๆ ใช้งาน มีลักษณะคล้ายกับสีชอล์ก แต่เป็นสีที่มีราคาถูก  เนื่องจากมีส่วนผสมอื่น ๆ ปะปนอยู่มาก มีเนื้อสีน้อยกว่า ปัจจุบันมีการพัฒนาให้สามารถละลายน้ำ หรือน้ำมันได้  โดยเมื่อใช้ ดินสอสีระบายสีแล้วนำพู่กันจุ่มน้ำมาระบายต่อ ทำให้มีลักษณะคล้ายกับภาพสีน้ำ    ( Aquarelle ) บางชนิด สามารถละลายได้ในน้ำมัน ซึ่งทำให้กันน้ำได้

           สีเทียน  OIL PASTEL

           สีเทียนหรือสีเทียนน้ำมัน เป็นสีฝุ่นผงละเอียด ผสมกับไขมันสัตว์หรือขี้ผึ้ง แล้วนำมาอัดเป็นแท่ง มีลักษณะทึบแสง สามารถเขียนทับกันได้  การใช้สีอ่อนทับสีเข้มจะมองเห็นพื้นสีเดิมอยู่บ้าง  การผสมสี อื่น ๆใช้การเขียนทับกัน สีเทียนน้ำมันมักไม่เกาะติดพื้น สามารถขูดสีออกได้ และกันน้ำ   ถ้าต้องการให้ สีติดแน่นทนนาน จะมีสารพ่นเคลือบผิวหน้าสี  สีเทียนหรือสีเทียนน้ำมัน มักใช้เป็นสีฝึกหัดสำหรับเด็ก เนื่องจากใช้ง่าย ไม่ยุ่งยาก ไม่เลอะเทอะเปรอะเปื้อน และมีราคาถูก

เพิ่มคำอธิบายภาพ

           สีชอล์ก  PASTEL                                                                                                            

           สีชอล์ก  เป็นสีฝุ่นผงละเอียดบริสุทธิ์นำมาอัดเป็นแท่ง ใช้  ในการวาดภาพ มากว่า 250 ปีแล้ว

ปัจจุบัน มีการผสมขี้ผึ้งหรือกาวยางไม้เข้าไปด้วยแล้วอัดเป็นแท่งในลักษณะของดินสอสี  แต่มีเนื้อละเอียดกว่า  แท่งใหญ่กว่า และมีราคาแพงกว่ามาก  มักใช้ในการวาดภาพเหมือน

 

           สีชนิดเปียก

           สีน้ำ  WATER COLOUR

           สีน้ำ เป็น สีที่ใช้กันมาตั้งแต่โบราณ ทั้งในแถบยุโรป และเอเชีย โดยเฉพาะจีน     และญี่ปุ่น       ซึ่งมีความสามารถในการระบายสีน้ำ  แต่ในอดีตการระบายสีน้ำมักใช้เพียงสีเดียว  คือ สีดำ ผู้ที่จะระบายได้อย่างสวยงามจะต้องมีทักษะการใช้พู่กันที่สูงมาก  การระบายสีน้ำจะใช้น้ำ เป็นส่วนผสม และทำละลายให้เจือจาง  ในการใช้สีน้ำ ไม่นิยมใช้สีขาวผสมเพื่อให้มีน้ำหนัก อ่อนลง และไม่นิยมใช้สีดำผสมให้มีน้ำหนักเข้มขึ้น  เพราะจะทำให้เกิดน้ำหนักมืดเกินไป  แต่จะใช้สีกลางหรือสีตรงข้ามผสมแทน ลักษณะของภาพวาดสีน้ำ  จะมีลักษณะใส  บาง และ สะอาด  สีน้ำที่มีจำหน่ายในปัจจุบัน จะบรรจุในหลอด หรือเป็นก้อนเค้ก เป็นเนื้อสีฝุ่นที่ผสมกับกาวอะราบิค ซึ่งเป็นกาวที่สามารถละลายน้ำได้ มีทั้งลักษณะที่โปร่งแสง      ( ransparent ) และกึ่งทึบแสง ( Semi-Opaque )  ซึ่งจะมีระบุ ไว้ข้างหลอด  สีน้ำนิยมระบายบนกระดาษที่มีผิวขรุขระ หยาบ

 

           สีโปสเตอร์   POSTER  COLOUR

           สีโปสเตอร์  เป็นสีชนิดสีฝุ่น (Tempera) ที่ผสมกาวน้ำบรรจุเสร็จเป็นขวด  การใช้งานเหมือนกับสีน้ำ  คือใช้น้ำเป็นตัวผสมให้เจือจาง  สีโปสเตอร์เป็นสีทึบแสง มีเนื้อสีข้น สามารถระบายให้มีเนื้อเรียบได้   และ ผสมสีขาวให้มีน้ำหนักอ่อนลงได้เหมือนกับสีน้ำมัน  หรือสีอะครีลิค   สามารถระบายสีทับกันได้  มักใช้ในการวาดภาพ  ภาพประกอบเรื่อง   ในงานออกแบบ ต่าง   ๆ    ได้สะดวกในขวดสีโปสเตอร์มีส่วนผสมของกลีเซอรีน จะทำให้แห้งเร็ว

            สีน้ำมัน OIL COLOUR

            สีน้ำมัน ผลิตจากการผสมของสีฝุ่นกับน้ำมัน ซึ่งเป็นน้ำมันจากพืช เช่น น้ำมันลินสีด( Linseed ) ซึ่งกลั่นมาจากต้นแฟลกซ์  หรือน้ำมันจากเมล็ดป๊อบปี้  สีน้ำมันเป็นสีทึบแสง เวลาระบายมักใช้สีขาว ผสมให้ได้น้ำหนักอ่อนแก่  งานวาดภาพสีน้ำมัน มักเขียนลงบนผ้าใบ  (Canvas )  มีความคงทนมากและกันน้ำ ศิลปินรู้จักใช้สีน้ำมันวาดภาพมาหลายร้อยปีแล้ว การวาดภาพสีน้ำมัน อาจใช้เวลาเป็นเดือนหรือ เป็นปีก็ได้ เนื่องจากสีน้ำมันแห้งช้ามาก ทำให้ไม่ต้องรีบร้อน สามารถวาดภาพสีน้ำมันที่มีขนาดใหญ่ ๆ และสามารถแก้ไขงาน ด้วยการเขียนทับงานเดิม  สีน้ำมันสำหรับเขียนภาพจะบรรจุในหลอด  ซึ่งมีราคาสูงต่ำขึ้นอยู่กับคุณภาพ  การใช้งานจะผสมด้วยน้ำมันลินสีด  ซึ่งจะทำให้เหนียวและเป็นมันแต่ถ้าใช้น้ำมันสน จะทำให้แห้งเร็วขึ้นและสีด้าน พู่กันที่ใช้ระบายสีน้ำมันเป็นพู่กันแบนที่มีขนแข็งๆ   สีน้ำมัน เป็นสีที่ศิลปินส่วนใหญ่นิยมใช้วาดภาพ มาตั้งแต่สมัยเรอเนอซองส์ยุคปลาย

 

           สีอะครีลิค  ACRYLIC  COLOUR

           สีอะครีลิค  เป็นสีที่มีส่วนผสมของสารพลาสติกโพลีเมอร์ ( Polymer) จำพวก อะครีลิค (Acrylic)หรือ ไวนิล ( Vinyl ) เป็นสีที่มีการผลิตขึ้นมาใหม่ล่าสุด วลาจะใช้นำมาผสมกับน้ำ  ใช้งานได้เหมือนกับสีน้ำและสีน้ำมัน มีทั้งแบบโปร่งแสง และทึบแสง แต่จะแห้งเร็วกว่าสีน้ำมัน 1 - 6 ชั่วโมง เมื่อแห้งแล้วจะมีคุณสมบัติกันน้ำได้และเป็นสีที่ติดแน่นทนนาน  คงทนต่อสภาพดินฟ้าอากาศ สามารถเก็บไว้ได้นานๆยึดเกาะติดผิวหน้าวัตถุได้ดี เมื่อระบายสีแล้วอาจใช้น้ำยาวานิช  ( Vanish )เคลือบผิวหน้าเพื่อป้องกันการขูดขีดเพื่อให้คงทนมากยิ่งขึ้น  สีอะครีลิคที่ใช้วาดภาพบรรจุในหลอด  มีราคาค่อนข้างแพง

           สีฝุ่น  TEMPERA 

           สีฝุ่น เป็นสีเริ่มแรกของมนุษย์ ได้มาจากธรรมชาติ ดิน หิน แร่ธาตุ พืช  สัตว์ นำมาทำให้ละเอียดเป็นผง ผสมกาวและน้ำ กาวทำมาจากหนังสัตว์ กระดูกสัตว์ สำหรับช่างจิตรกรรมไทยใช้   ยางมะขวิดหรือกาวกระถิน ซึ่งเป็นตัวช่วยให้สีเกาะติดพื้นผิวหน้าวัตถุไม่หลุดได้โดยง่ายในยุโรปนิยมเขียนสีฝุ่น โดยผสมกับกาวยาง กาวน้ำ หรือไข่ขาว สีฝุ่นเป็นสีที่มีลักษณะทึบแสง มีเนื้อสีค่อนข้างหนา  เขียนสีทับ กันได้ สีฝุ่นมักใช้ในการเขียนภาพทั่วไป  โดยเฉพาะภาพฝาผนัง  ในสมัยหนึ่งนิยมเขียนภาพผาผนังที่เรียกว่า สีปูนเปียก (Fresco) โดยใช้สีฝุ่นเขียนในขณะที่ปูนที่ฉาบผนังยังไม่แห้งดี  เนื้อสีจะซึมเข้าไปในเนื้อปูนทำให้ภาพไม่หลุดลอกง่าย สีฝุ่น  ในปัจจุบัน มีลักษณะเป็นผง เมื่อใช้งานนำมาผสมกับน้ำโดย ไม่ต้องผสมกาว เนื่องจากในกระบวนการผลิตได้ทำการผสมมาแล้ว  การใช้งานเหมือนกับสีโปสเตอร์ หากผู้ใช้มีความรู้และเข้าใจในคุณลักษณะของสีในการสร้างสรรค์งานทัศนศิลป์แล้ว เชื่อว่าสามารถเลือกใช้สีเพื่อการสร้างงานทัศนศิลป์ได้ตามความต้องการและมีประสิทธิภาพ

คำศัพท์ทางทัศนศิลป์

           การเรียนรู้เกี่ยวกับศัพท์ทางทัศนศิลป์นั้นก็เพื่อผู้เรียนได้เข้าใจเนื้อหาแระจุประสงค์ของผลงานทางทัศนศิลป์ ทำให้ทราบซึ่งและเข้าใจถึงศิลปะได้มากขึ้นรวมทั้งสามารถนำความรู้ในส่วนนี้ไปใช้ให้เกิดประโยชน์ในการศึกษาต่อทางด้านศิลปะ ซึ่งในหน่วยการเรียนรู้ได้เลือกสรรมาพอประมาณและคำศัพท์ที่นักเรียนควรรู้

         การแกะสลัก ( Carving ) เป็นวิธีการสร้างงานปติมากรรมโดยวัสดุ เช่น ไม้ หิน งาช้าง ฯลฯ มาตัด ขุด แกะหรือสลักให้เป็นรูปที่ต้องการ เช่น พระพุทธรูป หน้าบัน ประตู โขน เรือพระราชพิธี ฯลฯ 

         กลวิธีพิมพ์ผ้าไหม ( Silk Screen ) เป็นกรรมวิธีพิมพ์ภาพอย่างหนึ่งที่พัฒนาจากการพิมพ์ลายฉลุ โดยใช้ผ้าไหมเป็นแม่พิมพ์ 

         การหล่อ ( Casting ) เป็นการถ่ายภาพแบบจากงานประติมากรรมต้นแบบด้วยการทำพิมพ์ขึ้นมาก่อน แล้วใช้วิธีกลวิธีการหล่อเพื่อให้วัสดุไหลลงไปในแม่พิมพ์ก่อให้เกิดรูปทรงและรายละเอียดตามต้องการ 

         เครื่องปั้นดินเผา ( Ceramic ) เป็นวัตถุประดิษฐ์เพื่อประโยชน์ใช้สอยหรือผลงานศิลปะที่สร้างขึ้นมาจากดิน หิน แร่ธาตุต่างๆ ให้เป็นตามรูปทรงตามต้องการแล้วผ่านกรรมวิธีการเผาเพื่อให้เกิดความแข็งแกร่ง อาจใช้น้ำยาเคลือบก่อนที่จะนำเข้าเตาเผาเคลือบอีกครั้ง 

         ค่าของแสงและเงา ( Chiaroscuro ) เป็นส่วนสำคัญที่ทำให้ผลงานวาดเส้น จิตรกรรม ประติมากรรม และสถาปัตยกรรมประสบผลสำเร็จงดงามด้วยการลงค่าน้ำหนักความอ่อนแก่ของแสง-เงาถูกต้องตามธรรมชาติ 

         จิตรกรรม ( Painting ) คือ ภาพเขียนที่ศิลปินสร้างสรรค์ขึ้นด้วยประสบการณ์ ศัพท์น่ารู้ (ภาษาไทย) ทางสุนทรียภาพและทักษะความชำนาญด้วยสีต่างๆ เช่น สีน้ำมัน สีอะครีลิก ฯลฯ หน้าบันคือจั่ว ใช้แก่ ซึ่งศิลปินอาจเลือกเขียนภาพตามใจชอบ เช่น ภาพทิวทัศน์ ภาพหุ่นนิ่ง ภาพคนเหมือน ภาพโบสถ์ วิหาร ภาพสัตว์ เหตุการณ์ต่างๆ ในรูปแบบของงานจิตรกรรม เช่น แบบสัจนิยม (Realism) แบบอุดมคติ (ldealism) หรือแบบนามธรรม (Abstract) ฯลฯ

          จังหวะ ( Rhythm ) การจัดวางองค์ประกอบให้มีความสัมพันธ์และเชื่อมโยงต่อเนื่องกัน

          ฉากหลัง ( Backround ) เป็นส่วนประกอบของภาพที่ปรากฏให้เห็นว่าอยู่ไกลสุดซึ่งเป็นส่วนเสริมจุดสนใจให้เด่นชัดและสวยงามขึ้น งานจิตรกรรมประกอบด้วยส่วนที่สำคัญ 3 ส่วน คือ ฉากหน้า (Foreground) ฉากกลาง (Middleground) และฉากหลัง (Background)

          ดุลยภาพ ( Balance ) หรือความสมดุล คือหลักการจัดองค์ประกอบของภาพไม่ให้มีน้ำหนักเอียงไปข้างหนึ่งข้างใดให้รู้สึกมีน้ำหนักเท่าๆกันทั้งสองข้าง โดยใช้เส้น สี องค์ประกอบ แสง-เงา และความใกล้-ไกลในการสร้างสมดุลภาพดังกล่าว

          ตราสัญลักษณ์ ( Logotype ) คือ เครื่องหมายตราสัญลักษณ์ ซึ่งใช้สื่อความหมายเฉพาะส่วนราชการ มูลนิธิสมาคม บริษัท ห้างร้าน ฯลฯ อาจเป็นตัวอักษรหรือรูปภาพหรือทั้งสองอย่างประกอบกัน

          ทัศนศิลป์ ( Visual Art ) คือ งานศิลปะที่รับรู้จากการมองเห็นได้ด้วยสายตา

          ภาพทิวทัศน์ทางทะเล ( Seascape ) เป็นผลงานศิลปะด้านจิตรกรรมวาดเส้น ภาพพิมพ์ที่สร้างสรรค์ขึ้นจากเรื่องราวและบรรยากาศของริมทะเลในมิติของกาลเวลาต่างๆกัน

          ทัศนียภาพวิทยา ( Perspective ) คือ วิชาหรือศิลปะที่เกี่ยวกับการเขียนภาพพื้นระนาบ 2 มิติ ให้ดูเป็นภาพ 3 มิติ หรือแสดงให้เห็นระยะใกล้-ไกลได้

          น้ำหนัก ( Value ) คือ ระดับความอ่อนแก่ของสีดำหรือสีอื่นๆ หรือแสง-เงาที่ก่อให้เกิดความงามตามอารมณ์ความรู้สึกในผลงานศิลปกรรม

          ประติมากรรม ( Sculpture ) หมายถึง งานศิลปกรรมที่สร้างเป็นรูปทรง 3 มิติ ด้วยวิธีการปั้น แกะสลัก สามารถมองได้รอบตัว สำหรับประติมากรรมรูปลอยตัว รูปนูนต่ำ และรูปนูนสูง

          พื้นผิว ( Texture ) คือ ลักษณะบริเวณผิวของสิ่งต่างๆ ซึ่งสามารถสัมผัส จับหรือมองเห็นด้วยสายตาและทำให้เกิดความรู้สึกถึงลักษณะของพื้นผิวนั้นๆ พื้นผิวอาจเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติหรือมนุษย์สร้างขึ้นก็ได้ พื้นผิวที่ต่างกันย่อมทำให้เกิดความรู้สึกที่แตกต่างกันออกไป

          แฟ้มสะสมผลงาน ( Portfolio ) เป็นแฟ้มหรืออัลบั้มที่ใช้รวบรวมผลงานส่วนตัวประกอบด้วยภาพ สไลด์หรือผลงานที่เป็นกระดาษเพื่อแสดงในเวลาเสนองาน สมัคงานหรืออื่นๆ

          ภาพทิวทัศน์ทางบก ( Landscape ) เป็นศิลปะประเภทจิตรกรรม วาดเส้นหรืองานอื่นๆ ที่แสดงทัศนียภาพของภูมิประเทศที่ปรากฏตามธรรมชาติ ป่าเขา หมู่บ้าน เป็นต้น

          ภาพร่าง ( Sketch ) หมายถึง ภาพที่เขียนด้วยดินสอ ปากกา พู่กันอย่างคร่าวๆใช้เวลาไม่นาน เขียนด้วยความรวดเร็ว

          ภาพวาดเส้น ( Drawing ) คือ การวาดภาพด้วยเส้นดินสอ ปากกา แท่งถ่านให้เสร็จสมบรูณ์ในตัวเองหรืออาจเป็นภาพร่างเพื่อเขียนภาพระบายสี

          ภาพหุ่นนิ่ง ( Still Life ) เป็นประเภทของงานจิตรกรรมแบบหนึ่งที่ใช้วัสดุสิ่งของสิ่งประดิษฐ์หรือสิ่งที่มีอยู่ในธรรมชาติมาจัดเป็นหุ่นนิ่งให้ศิลปินสร้างสรรค์ด้วยหลักทางสุนทรียศาสตร์

          รูปคนเหมือน ( Portrait ) ทั้งลายเส้น ภาพเขียน ภาพถ่าย รูปแกะสลักหรือรูปปั้นของบุคคลไม่ว่ายังมีชีวิตอยู่หรือตายไปแล้ว โดยปกติจะเน้นที่ใบหน้า ครึ่งตัวหรือเต็มตัว

          รูปนูนต่ำ ( Bas-Relief ) เป็นประติมากรรมที่มีลักษณะความนูนสูงขึ้นมาจากระดับพื้นเพียงเล็กน้อยทั้งนี้เพื่อให้แสงและเงาเป็นสิ่งช่วยเน้น

          รูปร่าง ( Shape ) คือพื้นที่ที่เกิดจากการนำเส้นมาประกอบกันมี 2 มิติ คือ ความกว้างและความยาว รูปร่างแบ่งออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่ รูปเลขาคณิต รูปอินทรีย์ และรูปอิสระ

          รูปทรง ( Form ) คือ สิ่งที่มีความหนาทึบมีลักษณะเป็น 3 มิติ มีความยาว ความกว้าง ความลึกและมีลักษณะอื่นๆอีก เช่น ทิศทาง สั้น ยา โค้ง เป็นคลื่นมีทิศทางเคลื่อนไหวในทางราบ ทางดิ่ง ทางเฉียง และทางลึก

          รูปนูนสูง ( High-Relief ) คือ ประติมากรรมที่มีลักษณะความนูนที่สูงจากระดับพื้นอย่างน้อยกึ่งหนึ่งของรูปนั้น

          ระนาบ ( Plane ) คือพื้นที่เรียบแผ่ขยายออกไปมี 2 มิติ คือ ความกว้างและความยาว

          วิจิตรศิลป์ ( Fine Art ) คือ ผลงานศิลปะที่มนุษย์สร้างขึ้นด้วยความบริสุทธ์ใจ ได้รับแรงบันดาลใจและประทับใจในธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์แสดงเอกลักษณ์ทางสุนทรียศาสตร์ประกอบด้วยจิตรกรรม ประติมากรรม สถาปัตยกรรม วรรณกรรมและดนตรี

          วงสี ( Fine Art ) คือ วงกลมที่จัดเรียงสีต่างๆ ไว้ตามทฤษฏีประกอบด้วยสีอุ่น จะอยู่ครึ่งวงกลมด้านที่มีสีแดงเรียงถึงไปจนถึงฝั่งสีเหลืองส่วนสีเย็น อยู่อีกด้านหนึ่งของวงกลมที่มีสีเขียวไปจนถึงสีม่วง สีที่อยู่ตรงกันข้ามภายในวงสีเรียกว่าสีตรงข้าม

          ศิลปะ ( Art ) เป็นผลงานที่มนุษย์สร้างสรรค์ขึ้นมาเพื่อตอบสนองอารมณ์ ความประทับใจและแรงบันดาลใจจากความงามแห่งธรรมชาติ มีรูปแบบของผลงานแตกต่างกันไป เช่น จิตรกรรม ประติมากรรม ดนตรี เป็นต้น ศิลปะแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ วิจิตรศิลป์และประยุกต์ศิลป์

          ศิลปะกึ่งนามธรรม ( Semi-Abstract ) เป็นงานศิลปะที่มีการตัดท่อนรูปทรงบางส่วนออกไปหรือดัดแปลงให้เปลี่ยนไปจากความเป็นจริง

          ศิลปะนามธรรม ( Abstract ) คือ ผลงานที่ศิลปินสร้างขึ้นจากความคิดอิสระมีการตัดทอนจากธรรมชาติให้เหลือเพียงสัญลักษณ์ที่สื่อความหมายเฉพาะตัวของศิลปิน

          ศิลปะรูปธรรม ( Realism ) ศิลปะที่แสดงถึงรูปลักษณ์ของสิ่งต่างๆ ในธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมในรูปแบบเหมือนจริง

          ศิลปะพื้นบ้าน ( Folk Art ) ได้แก่ งานสร้างสรรค์โดยฝีมือชาวบ้านที่สร้างขึ้นเพื่อสืบทอดประเพณีนิยมมีลักษณะเฉพาะตัวที่แตกต่างกันไปในแต่ละท้องถิ่น

          ศิลปิน ( Artist ) คือ ผู้สร้างสรรค์งานทัศนศิลป์ เช่น จิตรกร ประติมากร สถาปนิก นักประพันธ์ เป็นต้น

          สุนทรียภาพ ( Aesthetic ) เป็นความรู้สึกในคุณค่าของความงดงาม ความไพเราะ ความรื่นรมย์จากธรรมชาติหรือผลงานศิลปะ ความรู้สึกนี้จะแตกต่างกันออกไปในแต่ละบุคคลความรู้สึกเฉพาะตนตั้งแต่เกิด สิ่งแวดล้อม และการศึกษา

          สี ( Colour ) คือ ลักษณะความเข็มของแสงที่สะท้อนสู่สายตาปรากฏเป็นสีต่างๆ สามรถกระตุ้นอารมณ์และมีอิทธิพลต่อความรู้สึกที่แตกต่างกันออกไปในแต่ละสี

          สีเย็น ( Cool Colour ) คือ สี่ที่ให้ความรู้สึก เย็น นิ่ง สงบ ได้แก่ สีม่วง สีม่วงน้ำเงิน สีน้ำเงิน สีเขียวน้ำเงิน สีเขียว และสีเขียวเหลือง

          สีอุ่น ( Warm Colour ) คือ สีที่ทำให้รู้สึกร้อน ได้แก่ สีต่างๆ ที่อยู่ในครึ่งหนึ่งของวงจรสีตรงข้ามกับสีเย็น ซึ่งได้แก่ สีม่วง สีม่วงแดง สีแดง สีส้ม สีส้มเหลือง ไล่เรียงไปจนถึงสีเหลือง

สีผสม ( Mixed Media )

1. สื่อผสมเป็นศิลปกรรมสมัยใหม่ในพุทธศตวรรษที่ 25 ได้แก่ จิตรกรรม ประติมากรรม ภาพพิมพ์หรือวาดเส้นที่มีวัสดุหรือกลวิธีต่างๆ ผสมผสานเชื่อมโยงจนไม่อาจเรียกว่าเป็นตัวงานอย่างหนึ่งอย่างใดโดยเฉพาะได้ 

2. ศิลปะที่ผสมผสานสัมพันธ์กันระหว่างประติมากรรม ดนตรี ลีลาเคลื่อนไหวสิ่งแวดล้อมก็นับว่าเป็นงานศิลปกรรมสื่อผสม

เส้น ( Link ) เส้นเกิดจากการต่อกันของจุดบนพื้นระนาบอย่างมีทิศทาง เช่น เส้นตรง เส้นโค้ง เส้นหยัก เป็นต้น 

เอกรงค์ ( Monochrome ) คือ การสร้างงานศิลปะหรือการแตกต่างด้วยสีเพียงสีเดียวโดยทำให้เกิดค่าน้ำหนักของสีต่างกันในบางกรณีอาจใช้สีอื่นผสมด้วย แต่เมื่อมองดูแล้วจะเห็นภาพทั้งหมดเป็นสีเดียวกัน

อุตสาหกรรมศิลป์ ( lndustrial ) คือ ศิลปะที่ออกแบบและผลิตเป็นจำนวนมาก ใช้วิทยากรการศึกษา และการค้นคว้าด้านเทคโนโลยี และวัสดุ เพื่อนำมาปรับใช้ในการออกแบบให้มีความกลมกลืนกับหน้าที่และประโยชน์ใช้สอยของผลิตภัณฑ์